Doğu Anadolu Bölgesi sınırlarında olan Ardahan, gezilecek yerler açısından birbirinden güzel seçeneği bünyesinde barındırmaktadır. Doğal güzellikleri ve tarihi dokusuyla Anadolu’da iz bırakmış medeniyetlere ev sahipliği yapan Ardahan, bu bakımdan oldukça önemli yerlerdendir. Çıldır Gölü, kış mevsiminde turistik faaliyetler için gezilecek yerler arasında en çok tercih edilen güzergahlardandır. Ayrıca Ardahan ilindeki Karadağ eteklerine 15 Haziran ile 15 Temmuz tarihleri arasında yansıyan Atatürk silueti de dikkat çekicidir. Ardahan ilinde gezilip görülmesi gereken yerler arasında Mevlit Efendi Cami, Ardahan Kalesi, Şeytan Kalesi, Kinzi Kalesi, Sevimli Kale, Kalecik Kalesi, Savaşır Kalesi, Çıldır Gölü, Akçakale Ada Şehri Kalıntıları, Taşköprü Kitabeleri, Haşimoğlu Rasim Bey Konağı, Övündü ve Ortakent Mağaraları bulunmaktadır,
Ardahan Kalesi
Atatürk Silueti
Damal ilçesinin Karadağ yamaçlarına yansıyan Atatürk Silueti her yıl 15 Haziran – 15 Temmuz tarihleri arasında 17:10 ve 18: 20 saatleri arasında görülebilir.
Karagöl-Sahara Milli Parkı
Artvin ve Ardahan sınırında bulunan bu parka, 1 saatlik bir yolculuk sonrasında ulaşılabilir. Ülkemizin doğal güzelliği ile meşhur olan yerleri arasında listeleniyor. Bu alanda doğa yürüyüşleri ve piknik yapılabilecek alanlar oldukça fazladır. Yaz aylarında pek çok turist tarafından ziyaret edilir. Bu alanda bir tesis bulunmaz ancak kamp yapma alanları vardır. Ayrıca Karagöl’de, uygun fiyatlarla sandal ile göl turu yapabilmek mümkündür
Çıldır Gölü – Akçakale Adası
İl merkezinin 45 km doğusunda yer alan ve deniz seviyesinden 1960 mt. yükseklikte bulunan Çıldır Gölü çevresindeki sulak alan habitatların florası lokal ve nadir türler bakımından zengin olup, 101 çeşit bitki türüne ev sahipliği yapmaktadır. Göl üzerinde 4 ada bulunmakta ve bu adalar Karabaş Martı ve Van Gölü Martısı üreme noktalarıdır. Çıldır Gölü balık bakımından da zengin olup gölde 19 tür balık bulunmaktadır. Özellikle “Sarı Balık” yöre halkı için önemli bir gelir kaynağıdır ve bu etkenler düşünüldüğünde turizm potansiyeli oldukça yüksektir.
Yalnızçam Kayak Merkezi
Ardahan turistik bölgeler arasında bulunan Yalnızçam kayak merkezi, kış turizmine önemli katkılar sağlamaktadır. 2018 yılında açılan bu kayak merkezine, 13 kilometrelik bir mesafe sonrasında ulaşılabilir. Ardahan şehrinin önemli yerlerinden bir tanesi olan Yalnızçam kayak merkezine hem profesyonel sporcular hem de yerli ve yabancı turistler büyük ilgi göstermektedir
Bülbülan Yaylası
Göle Okçuoğlu Yaylası
Köroğlu dağlarının eteklerinde yer alan bu yayla çeşitli bitki varlıkları ve yabani hayvanları ile doğal bir güzelliğe sahiptir.
Aktaş Gölü
Aktaş Gölü Ardahan ile Gürcistan sınırı arasında bulunan bir göl olup göl içerisinde sürekli hareket halinde olan 12 adacık bulunmaktadır.
Kalecik Kalesi
Göle ilçesindeki Kalecik köyünün 500 mt güneyinde yer alan kalenin M.Ö. 8. Yüzyılda Urartular tarafından yapıldığı tahmin edilmektedir.
Altaş Kalesi
Altaş köyünün doğusunda yer almaktadır. Türk dönemi öncesine ait kalıntılar üzerine, Türk döneminde inşa edilmiş olduğu muhtemeldir.
Şeytan Kalesi
Urartu dönemine ait olduğu sanılan Şeytan Kalesi Çıldır ilçe merkezinin 1 km. doğusunda yer alan sarp arazi ve hakim bir tepeye kurulu önemli bir turizm merkezidir.
Kazan Kalesi
Ardahan’ın 12 – 13 km kuzeydoğusunda yer alır. Bu kalenin M. S. 8. – 9. Yüzyıllarda Türkistan’daki Kazan bölgesinden gelip, bu bölgede yaşadıkları bilinen Türkler tarafından yapıldığı sanılmaktadır.
Sevimli Kalesi
Hanak ilçe merkezinin 20 km. güneydoğusundaki Sevimli köyü civarında yer alan bu kale Urartu Kalelerinin özelliklerini taşımaktadır.
Kurtkale Kalesi
Çıldır ilçe merkezinin 36 km. kuzeydoğusundaki Kurtkale nahiyesinin 1 km. güneyinde ve Gürcistan sınırında bulunmaktadır.
Kinzi Kalesi
Milattan önce inşa edildiği sanılan Kinzi Kalesi Ardahan’ın 30 km. batısındaki Bağdeşen köyünün kuzeyinde yer alır.
Cak Kalesi
Posof’a bağlı Türkgözü sınır karakolu yakınlarında Türkiye – Gürcistan sınırını çizen Cak suyu kenarında inşa edilmiş olan bir kaledir.
Savaşır Kalesi
Posof ilçesine bağlı Savaşır (Cancak) köyünün Güneydoğusunda üç yanı vadi ile çevrili, dil biçiminde sivri bir tepe üzerine kurulmuştur. Kesin inşa tarihi bilinmeyen kalenin Ortaçağda inşa edilmiş bir kuleden ibaret olduğu anlaşılmaktadır.
Kol Kalesi
Posof ilçe merkezinin yaklaşık 6 km batısında bulunan Kol Köyü’nün doğusunda yüksekçe bir tepe üzerinde yer almaktadır. Yapılış tarihi bilinmeyen kalenin Milattan Sonraki asırlarda yapılmış olabileceği tahmin edilmektedir.
Mere Kalesi
Ardahan – Posof yolu üzerinde, Posof’a yaklaşık 5 km güneydoğusunda yer almaktadır. Kesin inşa tarihi bilinmeyen kalenin tarihi kaynaklarda ismine rastlanmaktadır. Kale’nin güneybatı yamacında bugün tahrip olmuş bir kilise kalıntısı bulunmaktadır.
Kırnav Kalesi
Hanak ilçemizin 5 km batısında Ardahan – Hanak karayolu üzerinde yer almaktadır Alçak bir tepe üzerinde yer alan Kale, oldukça yüksek beden duvarlarına sahiptir.
Çıldır Yakınlarında Kara Kale
Çıldır ilçe Merkezinin yaklaşık 8 km doğusunda bulunan Karakale köyünün 300 mt. Doğusunda ve Kara Çıngıl deresinin akış yönüne göre sağında sarp kayalıklar üzerinde konumlandırılmış bir kaledir.
Kura Nehri
Ardahan’dan geçerek Azerbaycan’a ulaşan Kura Nehri burada Aras Irmağıyla birleşerek Hazar Denizine dökülür. Kura Nehri il sınırları içerisinde menderesler oluşturur ve bu eşsiz bir güzellik oluşturur.
Kışla Hanak (Avcılar Kalesi )
Ardahan’ın Hanak İlçesine 3 km uzaklıktaki Kışla Hanak Avcılar Köyünün 2 km kuzey batısında Kalecik Mevkii denilen yerde bulunmaktadır.
Hanak Yakınlarında Kara Kale
Hanak İlçe Merkezinin yaklaşık 19 km kuzey batısında Cin Dağının 1 km doğusundaki Karakale Köyü’nün doğu ucunda yer alır. Tarihi kaynaklarda sadece adı geçen bu kalenin kesin yapım tarihi bilinmemektedir.
Dedeşen Köyü Kale Kalıntıları
Kale kalıntıları, Göle ilçesine bağlı Dedeşen Köyünün kuzey sırtlarında bulunan alçak tepe üzerinde yer almaktadır.
TABYALAR
Boğazlarda ve sınırlarda XIX. Yüzyıl sonrasında savunmada kalelerin önemini yitirmesinin ardından Tabya adı verilen askeri savunma yapıları ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devletinde sıkça kullanılan bu savunma yapılarından 4 tanesi de Ardahan’da bulunmaktadır.
Ramazan Tabyası
Ardahan il merkezine 5 km kuzeyinde yer alan bu Tabya 1877 – 1878 Osmanlı – Rus savaşında (93 Harbi) önemli bir rol oynamıştır.
Ahali Tabyası
Ardahan il merkezinde yer alan bu tabya 1877 – 1878 Osmanlı – Rus savaşında halk tarafından yapılmıştır.
Kötenelik Tabyası
Şehrin doğu bölümünde kura nehrinin yanında yer almaktadır.
Senger Tabyası
1877 – 1878 Osmanlı – Rus savaşı sırasında Ahali Tabyası’ nın güneyinde inşa edilmiştir.
